Amaran KSN & AGC: Penjawat Awam Dilarang Berhimpun

📢 Larangan Berhimpun: Isyarat Tegas daripada KSN dan AGC

“Amaran KSN & AGC: Penjawat Awam Dilarang Berhimpun” — inilah topik hangat yang sedang diperkatakan di seluruh negara, selepas Jabatan Peguam Negara (AGC) dan Ketua Setiausaha Negara (KSN), Tan Sri Shamsul Azri Abu Bakar, mengeluarkan kenyataan tegas mengenai larangan penglibatan penjawat awam dalam perhimpunan awam. Kenapa tiba-tiba isu ini menjadi tumpuan? Segalanya bermula pada 20 Julai 2025, apabila KSN menasihati penjawat awam agar tidak menyertai “Himpunan Turun Anwar” yang dijadualkan pada 26 Julai. Kemudian, pada 23 Julai, AGC tampil memperkukuh amaran ini, menegaskan bahawa sebarang pelanggaran boleh membawa kepada tindakan tatatertib serius.

Mesej ini bukan sekadar peringatan biasa, tetapi isyarat jelas daripada pihak berkuasa tertinggi: kerajaan serius mengenai prinsip keberkecualian penjawat awam. Arahan ini bukan muncul dari kekosongan, sebaliknya ia bersandarkan kepada undang-undang sedia ada, terutamanya Peraturan-Peraturan Pegawai Awam (Kelakuan dan Tatatertib) 1993 [P.U. (A) 395/1993] dan Surat Aku Janji yang ditandatangani oleh setiap penjawat awam.

⚖️ Implikasi Undang-Undang di Sebalik Arahan

Apabila KSN dan AGC mengeluarkan arahan sebegini, ia bukanlah suatu arahan kosong tanpa asas. Sebaliknya, ia berlandaskan kepada kerangka undang-undang yang kukuh. Di sinilah terletaknya “kuasa” di sebalik amaran tersebut.

Sebagai penjawat awam, anda terikat dengan pelbagai peraturan yang tidak hanya mengawal etika kerja, tetapi juga tingkah laku di luar waktu pejabat. Surat Aku Janji yang anda tandatangani sewaktu mula berkhidmat, contohnya, secara jelas menyatakan komitmen untuk mematuhi semua peraturan dan arahan yang dikeluarkan dari semasa ke semasa. Ini bermakna arahan KSN adalah sebahagian daripada “kontrak” perkhidmatan anda.

Selain itu, Peraturan-Peraturan Pegawai Awam (Kelakuan dan Tatatertib) 1993 [P.U. (A) 395/1993] menjadi tulang belakang kepada tindakan tatatertib. Peraturan 4, misalnya, menekankan kesetiaan kepada Yang di-Pertuan Agong, negara, dan kerajaan, serta melarang kelakuan yang boleh memburukkan nama perkhidmatan awam. Bukan itu sahaja, Peraturan 19 menghadkan kebolehan anda membuat kenyataan awam, manakala Peraturan 21 pula menyentuh sekatan ke atas penglibatan dalam aktiviti politik, terutamanya bagi kumpulan tertentu.

Secara ringkasnya, pelanggaran arahan ini bukan sekadar melanggar nasihat, tetapi melanggar peraturan perkhidmatan yang mempunyai implikasi serius.

🏛️ Mahkamah Persekutuan dan Hak Berhimpun: Penjawat Awam Berbeza?

Pasti ada yang tertanya-tanya, “Bukankah hak untuk berhimpun dijamin oleh Perlembagaan?” Betul sekali. Perkara 10(1)(a) dan 10(1)(b) Perlembagaan Persekutuan memang menjamin hak kebebasan bersuara dan berhimpun secara aman. Namun, perlu diingat, hak ini tidak mutlak. Ia tertakluk kepada sekatan yang dibenarkan oleh undang-undang demi kepentingan keselamatan Persekutuan, ketenteraman awam, atau moraliti, seperti yang digariskan dalam Perkara 10(2).

Baru-baru ini, pada 1 Julai 2025, Mahkamah Persekutuan telah membuat keputusan penting dengan membatalkan Seksyen 9(5) Akta Perhimpunan Aman 2012 (PAA). Keputusan ini bermakna penganjur perhimpunan tidak lagi boleh didakwa secara jenayah hanya kerana gagal memberikan notis lima hari. Ini sememangnya berita baik untuk hak berhimpun secara umum!

Jadi, adakah keputusan ini bermakna penjawat awam kini bebas berhimpun?

Tidak semestinya. Walaupun Mahkamah Persekutuan telah memperkukuh hak berhimpun bagi warganegara biasa, kerangka tatatertib yang mengikat penjawat awam tetap berkuat kuasa. Ini bermakna, sementara risiko jenayah bagi penganjur perhimpunan mungkin berkurangan, risiko tindakan tatatertib bagi penjawat awam yang melanggar arahan KSN dan peraturan perkhidmatan awam masih wujud.

Ringkasnya, inilah perbezaan antara hak berhimpun warganegara biasa dan penjawat awam:

🙋‍♀️ Soalan Lazim (FAQ)

Mengapa penjawat awam tidak boleh menyertai perhimpunan awam?

Penjawat awam terikat dengan prinsip keberkecualian politik dan kesetiaan kepada kerajaan. Penglibatan dalam perhimpunan awam, terutamanya yang berunsur politik, boleh mencemarkan imej perkhidmatan awam dan menjejaskan kepercayaan rakyat terhadap pentadbiran yang tidak memihak.

Apakah tindakan yang boleh diambil jika penjawat awam melanggar arahan ini?

Penjawat awam yang melanggar arahan KSN dan peraturan perkhidmatan awam berisiko menghadapi tindakan tatatertib di bawah Peraturan-Peraturan Pegawai Awam (Kelakuan dan Tatatertib) 1993 [P.U. (A) 395/1993]. Ini termasuk denda, penangguhan gaji, penurunan pangkat, atau penamatan perkhidmatan.

Adakah keputusan Mahkamah Persekutuan mengenai Akta Perhimpunan Aman 2012 (PAA) melindungi penjawat awam?

Keputusan Mahkamah Persekutuan yang membatalkan Seksyen 9(5) PAA hanya menghapuskan penalti jenayah bagi penganjur yang gagal memberikan notis. Ia tidak secara langsung membatalkan kerangka tatatertib khusus yang mengikat penjawat awam. Penjawat awam masih terikat dengan peraturan perkhidmatan yang menuntut keberkecualian dan kesetiaan kepada kerajaan.

Adakah CUEPACS menyokong larangan ini?

Ya, Kongres Kesatuan Pekerja-Pekerja Dalam Perkhidmatan Awam (CUEPACS) juga telah menyeru penjawat awam untuk kekal berkecuali dan fokus kepada tanggungjawab utama mereka, iaitu sebagai tulang belakang pentadbiran negara.

Penafian: Artikel ini adalah untuk tujuan makluman umum sahaja dan tidak boleh dianggap sebagai nasihat undang-undang. Untuk nasihat undang-undang yang spesifik, sila rujuk kepada peguam bertauliah.