Berita baik buat rakyat Malaysia! Khabar angin mengenai kenaikan bil elektrik sebanyak 14% mulai Julai ini, yang mencetuskan keresahan ramai, adalah tidak benar. Kerajaan telah mengesahkan bahawa tiada kenaikan bil elektrik 14% pada Julai ini untuk majoriti isi rumah. Ini adalah penegasan penting yang perlu difahami oleh setiap pengguna.
⚡️ Tiada Kenaikan Mengejut, Subsidi Tetap Ada!
Sejak akhir tahun 2024, desas-desus mengenai lonjakan bil elektrik menjadi perbualan hangat. Ada yang mendakwa tarif asas akan melambung 14.2% mulai 1 Julai 2025 sebagai sebahagian daripada Tempoh Kawal Selia 4 (RP4) Tenaga Nasional Berhad (TNB). Namun, Perdana Menteri sendiri, Datuk Seri Anwar Ibrahim, telah tampil menafikan dakwaan kenaikan “kadar pemindahan elektrik” sebanyak 14%, menegaskan bahawa majoriti pengguna tidak akan terjejas.
Apa yang penting untuk kita fahami adalah perbezaan antara “tarif asas” dan “bil elektrik akhir”. Tarif asas adalah kos fundamental yang ditetapkan untuk menampung operasi dan modal syarikat utiliti. Manakala, bil akhir yang kita bayar dipengaruhi oleh pelbagai faktor, termasuk mekanisme Pelepasan Kos Tidak Seimbang (ICPT) dan subsidi kerajaan. Kekeliruan sering timbul apabila kenaikan peratusan tarif asas disalahertikan sebagai kenaikan langsung pada bil keseluruhan.
💡 Mekanisme ICPT: Penyelamat Bil Anda
Sistem penetapan tarif elektrik di Malaysia adalah telus dan dikawal selia oleh Suruhanjaya Tenaga (ST) di bawah dua mekanisme utama: Kawalselia Berasaskan Insentif (IBR) dan Mekanisme Pelepasan Kos Tidak Seimbang (ICPT).
Walaupun tarif asas elektrik disemak setiap tiga tahun di bawah IBR, ICPT pula disemak setiap enam bulan. ICPT membolehkan TNB melaraskan kadar elektrik berdasarkan perubahan kos bahan api (arang batu dan gas) serta kos berkaitan penjanaan lain yang di luar kawalan syarikat. Dan inilah hero kita! ICPT berfungsi sebagai mekanisme “pass-through” yang memindahkan perubahan kos bahan api terus kepada pengguna atau diserap oleh kerajaan melalui subsidi.
Untuk tempoh 1 Januari hingga 30 Jun 2025, kerajaan telah memutuskan tiada kenaikan tarif elektrik bagi semua pengguna di Semenanjung Malaysia. Ini adalah hasil daripada persetujuan kerajaan untuk mengekalkan kadar rebat dan surcaj di bawah mekanisme ICPT. Kerajaan telah memperuntukkan sebanyak RM2.4 bilion untuk menampung kos rebat dan surcaj ICPT bagi tempoh ini, semata-mata untuk memastikan kesejahteraan rakyat.
🏡 Siapa Yang Terkesan, Siapa Yang Terlindung?
Mari kita lihat bagaimana pelarasan ICPT untuk separuh pertama tahun 2025 dilaksanakan, yang menunjukkan komitmen kerajaan dalam melindungi pengguna:
| Kategori Pelanggan | Kadar Pelarasan ICPT (sen/kWj) |
| Pelanggan Domestik (Tarif A): | |
| Penggunaan elektrik 600 kWh dan ke bawah | Rebat 2 |
| Penggunaan elektrik antara 601 kWh hingga 1,500 kWh | Tiada rebat/surcaj (zerorise) |
| Penggunaan elektrik melebihi 1,501 kWh | Surcaj 10 |
| Pelanggan Bukan Domestik: | |
| Voltan rendah (komersial & industri), pertanian spesifik, operator air & pembetungan | Surcaj 2.7 |
| Voltan sederhana & tinggi (komersial, industri, perlombongan, lampu jalan) | Surcaj 16 |
| Lampu jalan (Pihak Berkuasa Tempatan) | Surcaj 9 |
| Jumlah Subsidi Kerajaan untuk ICPT (1 Jan – 30 Jun 2025): | RM2.4 bilion |
Perdana Menteri sendiri telah menegaskan bahawa lebih 85% isi rumah dijangka tidak terjejas oleh semakan tarif, berkat subsidi bersasar. Ini bermakna, walaupun tarif asas untuk RP4 telah dimaklumkan kepada pasaran, pelarasan ICPT muktamad untuk Julai-Disember 2025, yang memberi kesan langsung kepada bil akhir, masih dalam semakan dan tertakluk kepada kelulusan kerajaan.
📈 Kenaikan Tarif Asas: Untuk Kelangsungan Bekalan
Meskipun bil keseluruhan tidak naik secara mendadak, penting untuk kita ketahui bahawa TNB telah mencadangkan kenaikan tarif asas elektrik di Semenanjung Malaysia sebagai sebahagian daripada Tempoh Kawal Selia 4 (RP4), berkuat kuasa dari Januari 2025 hingga Disember 2027. Tarif asas baharu ini dicadangkan meningkat sebanyak 14.2% daripada kadar semasa 39.95 sen/kWj (di bawah RP3) kepada 45.62 sen/kWj. Kadar tarif asas baharu ini dijadualkan berkuat kuasa mulai 1 Julai 2025.
| Tempoh Kawal Selia | Tarif Asas Semasa (sen/kWj) | Tarif Asas Baharu (sen/kWj) | Peratus Kenaikan | Tarikh Kuat Kuasa Tarif Asas Baharu |
| RP3 (2022-2024) | 39.95 | N/A | N/A | N/A |
| RP4 (2025-2027) | N/A | 45.62 | 14.2% | 1 Julai 2025 |
Kenaikan tarif asas ini adalah untuk menampung perbelanjaan modal (CAPEX) dan perbelanjaan operasi (OPEX) di bawah RP4. Perbelanjaan ini diperlukan untuk memastikan bekalan elektrik yang boleh dipercayai dan terjamin, meningkatkan tahap perkhidmatan pelanggan, serta memudahkan agenda peralihan tenaga negara. Ia juga mengambil kira unjuran harga bahan api arang batu dan gas yang menjadi komponen terbesar kos penjanaan elektrik.
Namun, seperti yang dijelaskan di awal, ini tidak bermakna bil anda akan naik 14.2% serta-merta. Impak sebenar kepada bil pengguna akan bergantung kepada pelarasan ICPT untuk tempoh Julai-Disember 2025, yang masih belum diumumkan secara rasmi. Kerajaan akan terus melindungi pengguna domestik melalui mekanisme subsidi bersasar dan rebat ICPT.
❓ Soalan Lazim (FAQ)
1. Adakah bil elektrik saya akan naik 14% pada Julai 2025?
Tidak untuk majoriti isi rumah. Perdana Menteri telah menegaskan bahawa tiada kenaikan 14% pada bil elektrik atau kadar ICPT untuk kebanyakan pengguna domestik. Kerajaan memberi subsidi kepada lebih 85% isi rumah.
2. Jadi, apa yang dimaksudkan dengan kenaikan 14.2%?
Kenaikan 14.2% merujuk kepada kenaikan tarif asas elektrik dari 39.95 sen/kWj kepada 45.62 sen/kWj di bawah Tempoh Kawal Selia 4 (RP4). Kenaikan ini adalah untuk menampung kos operasi dan pelaburan infrastruktur TNB. Namun, impak sebenar kepada bil akhir pengguna akan diimbangi oleh mekanisme ICPT dan subsidi kerajaan.
3. Bagaimana ICPT membantu mengawal bil elektrik?
ICPT adalah mekanisme yang disemak setiap enam bulan untuk melaraskan kadar elektrik berdasarkan perubahan kos bahan api. Ia berfungsi sebagai “pass-through” yang memindahkan perubahan kos bahan api kepada pengguna, atau diserap oleh kerajaan melalui subsidi untuk mengurangkan beban pengguna.
4. Siapa yang akan terkesan dengan pelarasan tarif ini?
Pengguna domestik dengan penggunaan elektrik yang tinggi (melebihi 1,501 kWh) mungkin akan dikenakan surcaj ICPT. Manakala, pengguna komersial dan industri mungkin akan melihat pelarasan tarif untuk menampung sebahagian daripada subsidi yang diberikan kepada pengguna domestik, sebagai sebahagian daripada strategi subsidi bersasar kerajaan.
5. Mengapa kerajaan perlu menaikkan tarif asas?
Kenaikan tarif asas diperlukan untuk menampung perbelanjaan modal dan operasi TNB, memastikan bekalan elektrik yang boleh dipercayai dan terjamin, meningkatkan tahap perkhidmatan pelanggan, dan menyokong agenda peralihan tenaga negara ke arah pelepasan karbon sifar menjelang 2050. Ini adalah pelaburan jangka panjang untuk masa depan tenaga negara.
Kenyataan rasmi daripada pihak berkuasa menunjukkan bahawa kerajaan komited untuk menjamin kesejahteraan rakyat dengan memastikan pengguna domestik terus dilindungi melalui subsidi elektrik secara bersasar. Jadi, anda boleh bernafas lega, kerana kebimbangan mengenai kenaikan mendadak bil elektrik adalah tidak berasas untuk majoriti daripada kita.
